Radyo Günleri 4 - Safiye Ayla'dan Şarkılar

VE SAFİYE AYLA…

1920'li yıllardan itibaren "Bayan Safiye", "Safiye Hanım" ya da “Safiye Targan” adlarıyla yüzlerce taş plak doldurmuştu O.  Kadife gibi sesiyle, sakin ve bağırmadan söylediği şarkılarla uzun yıllar boyunca Türk musikisinin en sevilen seslerinden biri olmayı başarmıştı.

Atatürk’ün huzurunda şarkı söyleyen az sayıda ses sanatçısından birisi olmuştu O. Artvizyon, değerli sanatçı Safiye Ayla’yı en güzel şarkılarından yaptığı seçkiyle, sevenleriyle buluşturuyor. Hem de radyolu zamanlara giderek.

Seçkide anonim şarkılar yanında Sadettin Kaynak’ın “Menekşelendi Sular” şarkısından Griftzen Asım Bey’in ünlü “Cana Rakibi Handan Edersin” şarkısına kadar uzanan musiki severlerin bıkmadan dinleyecekleri, musikiye gönül vermiş gençlerin ise şarkıların klasik üsluba uygun okunuş tavrından, sesin-nefesin doğru kullanımına kadar ders alacağı bir albüm ortaya çıktı.

Baki Süha Ediboğlu ve Mesut Cemil’in anonslarıyla bir belge niteliği taşıyan SAFİYE AYLA’DAN ŞARKILAR “Radyo Günleri” albümü tüm müzikseverlerin ilgisini çekecek inancındayız.

İşte pek çok şarkı arasından büyük titizlikle yaptığımız seçkimiz huzurlarınızda…

SAFİYE AYLA

Safiye Ayla’yı anlatmak , O’nun hakkında bir şeyler yazmak günümüzde

çok zor bir iş çünkü bu yazıyı okuyacak olanların içinde acaba kaç kişi bu

büyük sanatkarın şöhretli dönemini hatırlayabilecektir. O’nun eşsiz sesiyle

gönüllerde ne fırtınalar kopardığını , musikimizin birbirinden değerli

eserlerini söylediğinde dinleyenleri nasıl mestettiğini günümüzde acaba

kaç kişi biliyordur. Türk müziğiseverler O’nu sorduğunuzda , bir devrin

önemli bir sesi olduğunu ve Atatürkün huzurunda da şarkı söylediğini

anlatacaklardır . Halbuki Safiye Ayla Türk Müziğinde bir ekoldür.

Kimsenin tesirinde kalmadan ,  aldığı musiki eğitimi ile ve Allah vergisi

kudretli sesi ile döneminde yıldız olmuştur. Safiye Ayla’nın hayatı bugüne

kadar defalarca yazılmıştır. Annesiz ve babasız bir çocuk olarak  “ Dar-ül

Eytam “ da yetiştiği, orada ilkokulu bitirdikten sonra Şeyh Servet Efendi

tarafından evlat edinildiği,yine Servet Efendi’nin yardımı ile Bursa Kız

Öğretmen Okulu’na gönderildiği, Konya ve Adana Kız Öğretmen

Okullarında da okuyup mezun olduğunda ilk olarak Halıcıoğlu’nda bir

ilkokulda öğretmen olduğunu biliriz. İlkokul öğretmenliği sırasında

sesinin güzelliğinin fark edilmesi ve Kemani Mustafa Sunar’ın tavsiyesi ile

ilk plağını doldurur. “Sevda Yaratan Gözlerini Her

Zaman Öpsem“ ( 1930 ) Yesari Asım Arsoy’un bu segah şarkısı ile bir anda

meşhur olur. Yesari Asım Arsoy’dan da çok istifade eder. Daha sonra müzik

çalışmalarını Darüttalim-i Musiki Heyeti’nde sürdürür. Bu heyetin saz

topluluğu devrin ünlü saz salonlarından Mulenruj’da da sahne çalışmaları

yapmakta olduğundan o da ilk olarak 1931 de bu gazinoda  sahneye çıkar.

Artık sahnelerde “Safiye “ devri başlamıştır. Küçük Çiftlik, Londra

Birahanesi, Belvü, Maksim gazinolarında sahneye çıkar. 

Odeon firmalarından plakları yayınlanır. Eski İstanbul Radyosu’nda

program yapar. Sesinin güzelliği herkesin dilindedir. Musiki ile yakından

ilgilenen Atatürk’de bu sesin sahibini tanımak ister . İlk olarak İstanbul

vali muavini Nuri Bey’in Şişli’deki evinde Atatürk’e şarkı söyler. Bir başka

mecliste Atatürk kendisinden “ Mani Oluyor Halimi Takrire Hicabım “

şarkısını ister. Safiye utanarak o şarkıyı bilmediğini söyleyince Atatürk bu

şarkıyı kendisine söyler sonra Safiye yeni öğrendiği bu şarkıyı aynen tekrar

edince Ata’nın kendisine olan hayranlığı bir kat daha artar. O tarihten sonra

Ata’nın huzurunda defalarca konser verir. Safiye Ayla uzun süreler aynı

gazinoda her gece sahneye çıkmaktan hoşlanmadığı için sık sık sahne

çalışmalarına ara verir. Bu arada büyük aşklar da yaşar. Kavalalı

Hüsamettin Bey , gazeteci Naci Sadullah en bilinenleridir. Ünlü

edebiyatçılar da Safiye’ye hayrandır. Sıkça onların meclisinde

bulunur edebi sohbetlerinden istifade eder. Filozof Rıza Tevfik Bölükbaşı

Lübnan’ın Köyü Cunya’da sürgünde iken 2 ekim 1935 de Safiye için bir şiir

yazar, bu şiir Rıza Tevfik’in Serap-ı Ömrüm adlı şiir kitabının 32.

sahifesinde geçer.

                         Meşhur Muganniye Safiye Hanım’a

                         Sabah güneşinin şen nuru gibi 

                          Issız ufuklara can verdi sesin

                         Gönüllerde aşkın zuhuru gibi

                          Ne güzel ne büyük bir mucizesin

                         Bir amansız elem-i ruhumda hasret

                          Sesini duyunca dindi o sızı

                         Sen ey İstanbul’un füsunkar kızı

                          Eza-yı ruhumu anladın elbet

                          Bildin ki sebep yok hasretten başka

                          Benliğimi sarsan sar’a-i aşka

                          Müessir sesinde şiirimi inlet

                           Derd-i hicranımı herkese dinlet

Safiye AYLA için birçok şiir ve yazılar kaleme alındı, bestekarlar onun

İçin şarkılar hazırladı,bir müzikalde başrolde oynadı “ ALABANDA “.

Bu müzikalin şarkıları yıllarca onun tarafından icra edildi ve çok sevildi.

Safiye Ayla 40’lı yıllarda İstanbul Belediye Konservatuarı Türk Müziği

İcra heyetinde de görev aldı . 1949 yılında kurulan yeni İstanbul Radyosu’

nda her Pazar konserler verdi.1950 yılının nisan ayında Şerif Muhiddin

Targan ile evlenerek gazino çalışmalarını bıraktı. Sadece Saray Sineması’

nda yılda birkaç kez konser vererek ve turneler yaparak müzik çalışmalarını

sürdürdü.1952,1954 ve 1955 yıllarında ısrarlara dayanamayarak kısa süreli

birkaç gazino çalışması daha yaptı.1967 de eşinin ölümünden sonra

Rujenuar’da sahneye transparan bir tuvalet ile açıkması büyük sansasyon

yarattı. Ben kendisini 1980 yılında tanıdım. Hilton Oteli’nde düzenlediğim

bir musiki gecesi’nde yer almasını rica ettim ve kırmayarak yıllar sonra

Hamiyet Yüceses, Müzeyyen Senar, Perihan Altındağ Sözeri ile birlikte

Sahneye çıktı.O muhteşem geceye tanık olanlar hala o musiki şöleninin

güzelliğini anlatırlar. Safiye Ayla muhteşem bir ses ve eşsiz bir yorumcu

olmakla birlikte mükemmel bir insan ve çok münevver aydın bir Türk

kadını idi. Onunla birilikte çok güzel anılarımız var birlikte seyahatler

yaptık. Her gün onun bir başka güzel tarafını gördüm ve tekrar tekrar

hayran oldum. Yıllar sonra O’nun için bir şeyler yazmam istendiğinde O’nu

anlatmakta zorlandım. O’nu ifade edecek kelime ve cümleleri bulmakta

güçlük çektim. Bu vesile ile kendisini bir kez daha sevgi, saygı ve rahmetle

anıyorum.

                                                                                                   M.ŞAKİR EROĞLU